Dirk van Baden en Nicolaas Heinsius: Bescheiden katholiek en luidruchtig luthers

Op donderdag 10 november geef ik in de Culemborgse Bibliotheek een lezing over twee opmerkelijke Culemborgers uit de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw.

1. boedel baden - armenhuisjes in herenstraat

Dirk van Baden en zijn vrouw Anna van Diemen stichten bij hun leven al een drietal ‘nieuwe cameren’ die zij lieten bewonen door zes arme, oude vrouwen. Voor hun stichting stelden zij in 1599 de regels op.

Dit zijn de stadssecretaris Dirk van Baden (ca. 1535-1610) en de romanschrijver en pillendokter Nicolaas Heinsius (1663-1718). De laatste kreeg in Culemborg een straatnaam, aan de ander herinneren nog de armenhuisjes tegenover de Weeshuispoort in de Herenstraat.

Groter tegenstelling dan tussen deze twee figuren is er niet. Dirk van Baden was wijnweerd in het huis De Keijser aan de Markt, die als vroom katholiek – ondanks de Reformatie – 50 jaar stadssecretaris bleef en rentmeester van het weeshuis werd.
Hij illustreert het feit dat katholieken onder de graven Floris I en II van Pallandt nog geruime tijd een stevige rol bleven spelen in het bestuur van onze stad.

2. memoriestenen 1928

Nicolaas Heinsius was een professorszoon bij een losbandige moeder, pleegde een doodslag en zwierf enige tijd door Europa. Hij vestigde zich in 1695 als dokter te Culemborg. Hier schreef hij de avonturenroman ‘De vermakelijke Avanturier’ en publiceerde hij boeken over zijn wondermedicijnen. Hij was een man van een zwierige levenswandel, en veroorzaakte daardoor ophef binnen de stad en de lutherse gemeente.

3. vermakelyken avanturier 1695

Titelblad van het boek De vermakelyke avanturier uit 1695 door Nicolaas Heinsius

De afgelopen jaren heb ik regelmatig onderzoek gedaan naar deze bijzondere Culemborgers, en daar bij kwamen heel wat aardige, nieuwe feiten op tafel. Ik vertel je er graag over.

Je kunt je opgeven voor deze lezing, via de agenda van Bibliotheek Culemborg
De lezing begint om 19.30 uur.

4. nic. heinsius - theetafel - detail

Een theetafel, met op de rug gezien Nicolaas Heinsius, afgebeeld temidden van zijn gezin

 

Reacties zijn gesloten.