Zomerexpositie in het Stadhuis
Vanaf zaterdag 1 juli tot en met zondag 10 september is in het Culemborgse Stadhuis de expositie ‘CULEMBORG ONGEKEND – anno 1649’ te zien. Deze tentoonstelling staat in de hal van het Stadhuis en is vrij toegankelijk. De tentoonstelling zit, zoals in de pers werd gemeld, ‘bomvol nieuwe ontdekkingen’. De subtitel ‘STAD en KASTEEL in nieuw ontdekte afbeeldingen’ vertelt je precies wat je als bezoeker te zien krijgt.
Het hart van de tentoonstelling is een schilderij van Jan van Goyen, die in 1649 een stadsgezicht van Culemborg schilderde. Dit schilderij behoort tot de collectie van het Rijksmuseum, en stond tot voor kort te boek als een ‘gefantaseerd stadsgezicht’ met de grote vierkante toren St. Pol van het kasteel te Vianen. Wie echter goed kijkt, moet erkennen dat het een stadsgezicht van Culemborg is. “Het is eigenlijk raar dat dit nooit door iemand is opgemerkt”, zegt stadshistoricus Bert Blommers die dit ontdekte. Het schilderij uit 1649 is daarmee Culemborgs oudste geschilderde stadsgezicht.
Samensteller Bert Blommers. Foto Dick Aanen
De tentoonstelling zelf bestaat uit twaalf panelen die de bezoeker meenemen op een ontdekkingstocht langs veelal onbekend beeldmateriaal van onze stad.
“Bij de voorbereiding van de tentoonstelling hebben een aantal mensen me getipt over de verblijfplaats van soms geheel onbekend afbeeldingen. Daar ben ik hen heel dankbaar voor, want het heeft de expositie als geheel tot iets heel moois gemaakt. Ik ben erg trots op het resultaat”.
Tot de vondsten behoort een tekening die Abraham Delfos in de achttiende eeuw maakte van een schilderij van Jan van Goyen. Dat schilderij is nu onbekend. “Het kasteel staat er groots op, met de stad in de achtergrond. Dit schilderij is het voorbeeld geweest waarnaar Abraham Rademaker later zijn bekende kasteelgravures maakte”.
Abraham Delfos, Rivierlandschap met veer. Tekening naar Jan van Goyen, collectie Rijksmuseum
Te bewonderen is ook een mooi gekleurd stadsgezicht dat Adam Frans van der Meulen in 1672 maakte als ontwerp voor een wandtapijt dat Culemborg laat zien als een van de door de Franse legers van koning Lodewijk XIV veroverde steden. “Het is voor het eerst dat je dit nu echt in kleur kunt bekijken.”
Op kasteel De Haar te Haarzuilens bleken verder tien geheel onbekende tekeningen van Jacobus Stellingwerf te liggen. Hij tekende rond 1725 behalve het Stadhuis, ook het Jerusalemklooster, de beide Gasthuizen en alle Stadspoorten.
Dat Jan van Goyen vanaf 1639 ook diverse schilderijen maakte waarop het kasteel van Culemborg voorkomt, zullen veel mensen niet weten. “Het zijn er totaal zes, met het door Delfos nagetekende schilderij zelfs zeven.”
Alle ontdekkingen van nieuw beeldmateriaal hebben ertoe bijgedragen dat de oorspronkelijke werktitel voor de expositie ‘Jan van Goyen schilderde Culemborg in 1649’ uiteindelijk ‘CULEMBORG ONGEKEND’ is geworden.
De tentoonstelling is alle dagen van de week te bezoeken, op werkdagen van 9 tot 17 uur en in het weekend van 12 tot 16 uur.
Dick Aanen schreef een mooi artikel over (de opening van) de expositie in de Culemborgse Courant van dinsdag 4 juli.
