Het Barbara Festival is weer van start gegaan. Dat betekent vier weken lang elke dag heel veel verschillende activiteiten op het gebied van kunst en gedichten, van muziek en zang, en van persoonlijke groei. Met dit keer ook aandacht voor de geschiedenis van Culemborg.
Vorig jaar was de eerste editie van het Festival: zes weken maar liefst, elke dag allerlei, en alles in één kerk: de Grote of Barbarakerk. Geïnspireerd door De Roos van Culemborg, of beter gezegd: geheel afkomstig uit de hoge hoed van doener en bedenker Rieks Hoogenkamp.
Nu is het ‘ietsje’ korter: vier weken ‘slechts’, maar wel op meer plekken: in alle drie de Culemborgse Barbara-kerken, genoemd naar de heilige Barbara van Nicomedië. Zij is de schutspatroon van Culemborg, dat is te zeggen: van de Oude Stad, want de Nieuwstad ten zuiden van de Binnenpoort met zijn verdwenen Janskerk had een andere beschermheilige, namelijk Johannes de Doper.
Meer weten ? Klik dan hier op het overzicht van alle activiteiten of het artikel ‘Drie maal Barbara’, over het festival van vorig jaar.
Culemborg Academie
Het zwaartepunt van het Barbara Festival ligt ’s middags in de Grote Kerk en ’s avonds in de Oud-Katholieke kerk aan de Varkensmarkt.
In die laatste kerk kun je in de juni-maand een viertal historie-lezingen komen beluisteren, steeds op de dinsdag, van 20.00 tot 21.30 uur.
Die lezingen vinden plaats onder het mom van de ‘Culemborg Academie’, een activiteit van Culemborgs historische vereniging, om een heleboel mensen – waaronder ook de eigen leden – wat meer kennis bij te brengen van de levende geschiedenis van de stad die in 1318 stadsrechten kreeg en dus volgend jaar 700 jaar bestaat.
Kortom:
Van het prille begin tot bijna de tegenwoordige tijd, met hink-stap-sprongen door de geschiedenis van Culemborg.
Hieronder vind je een overzicht van de sprekers en de essentie van hun verhaal.
dinsdag 6 juni :
Het prille begin van de stad Culemborg
Historicus Bert Blommers behandelt de geschiedenis van de vroegste tijden tot het ontstaan van de stad in de dertiende en veertiende eeuw.
Het is het verhaal van de eerste bewoning op oude gronden, en de ontginningen. Maar ook het verhaal van het stadsrecht en de heren die dat verleenden. Geen kleine heren trouwens, die Van Bosinchems, met overal bezit aan weerskanten langs de Lek. Culemborg onstond bij hun kasteel, in het oude gerecht Redichem, waar al in de tiende eeuw een graaf Waldger bezittingen had.
Meer weten ? Klik dan hier voor het item over deze lezing.
dinsdag 13 juni :
Kasteel Culemborg en andere kastelen
Over het verschijnsel ‘kastelen’ spreekt archeologe Channa Cohen Stuart, zij is bestuurslid van de Stichting Kasteeltuin Culemborg. ‘Overal stonden vroeger kastelen’, vertelt zij; het waren ‘kleine koninkrijkjes, waar een heer wat te vertellen had’.
Wat maakte zo’n kasteel nou een kasteel ? ‘Je had grote kastelen, maar ook heel vele kleintjes, een heel netwerk eigenlijk’, aldus Channa. ‘Die kleintjes zijn dikwijls het leukst’.
Uiteraard staat ze ook stil bij kasteel Culemborg en de vondsten die daar bij de opgravingen gedaan zijn.
dinsdag 20 juni :
Machtige heren en één enkele vrouw
Yvonne Jakobs, oud-voorzitster van de historische vereniging, heeft het deze avond over de heren van Culemborg tot aan Vrouwe Elisabeth, van 1281 tot 1555. ‘Vrouwe Elisabeth is wel het bekendst, maar is in feite minder interessant’, vindt ze.
Want Elisabeth is het ‘sluitstuk’: zij heeft ‘afgemaakt’ wat de – dikwijls minder bekende – negen heren vóór haar al hadden opgebouwd. De daden van al die heren, in Gelderse en later in Bourgondische dienst, krijgen ‘het volle pond’ in haar verhaal.
dinsdag 27 juni :
Bedrijvigheid van bazen en arbeiders
Peter Schipper, oud-conservator van het museum, is de kenner bij uitstek van de geschiedenis van ‘het alledaagse’ van de Culemborgse ‘gewone man’.
Hij behandelt het verleden van het industriestadje Culemborg, met zijn steenbakkers, glasblazers, sigarenmakers en meubelmakers. In de achttiende eeuw nog vonden Culemborgers volop werk in de ‘zijdelintrederij’: de fabricage van zijden linten.
Een verhaal over arbeidsomstandigheden, de levenswijze van de ‘heren fabrikanten’ en die van hun werklieden, en de strijd van de arbeiders om zich te verheffen.
